Halka Arz nedir?

Halka arz, adından da anlaşılacağı üzere bir şirketin bölünerek halka arz edilmesi yani satılması anlamına gelmektedir. Şirketin payları daha küçük parçalara bölünerek, şirket ortaklarının bunları satması anlamına gelir. Örneğin 1 Milyon Dolar büyüklüğündeki bir şirketin 1 Milyon parçaya bölünmesiyle, o şirketin hissesinin 1 lot ücreti 1 Dolar olur. 1 adet hisse alımınızla beraber şirketin milyonda 1’i sizin olmuş olur.

Halka arz ile birlikte, şirket payları satışından elde edilen gelir şirkete (veya ortaklara) sıcak para olarak döner. Şirketler operasyonlarını büyütmek, yeni yapılacak yatırımlarına fon bulmak maksadıyla halka arz yoluna gidebilirler. Hem yatırımlara fon sağlamak, hem borç ödeyebilmek amacıyla borsada işleme açılan yeni paylara halka arz tanımı yapılır. Şirketin halka arz olmasıyla, halk bu şirkete yatırım yapabilme olanağı bulur.

Halka arz ilk defa yapılıyorsa, şirket hisseleri yüzde 100 dışarıya kapalıysa ilk yapılan arza birincil halka arz denir. Zaten halka açık olan bir şirketin 2.kez halka arz olmasına, yani yüzde 20’si halka açık olan şirketin yüzde 20’sinin daha arz edilmesine ikincil arz denir.

Şirketler Halka Arzı nasıl yapar?

Borsada işlem yaptıran banka veya diğer aracı kurumlar ile bağlantı kurarak süreç başlatılır. Halka arz yapılırken o şirketin halka arzından sorumlu bir aracı kurum olması gerekmektedir.

SPK Şartları

Halka arz olmak isteyen bir şirket SPK’nin kriterlerini yerine getirmeli ve SPK’ ile bir anlaşmaya varmak zorundadır. Halka arz sonrası, arz edilen şirket, Sermaye Piyasası Kurulu denetiminde olacaktır. SPK ile anlaşma sonrasında BIST’e arz işlemi için başvuruda bulunmak gerekir.

BIST (Borsa) Kararı

Şirket BIST’e başvurduktan sonra, SPK ve Borsa Istanbul bu şirketin arz açısından yeterliliğini inceler. Olumlu karar verilirse halka arz süreci başlar.

Halka Arzın Faydaları (Şirketler açısından)

Halka hisse senedi arz etmek şirket açısından çok karlı bir iştir. Sıcak Para sağlar. Elde edilen yeni finansman ile yeni yatırımların önü açılır. Mali açıdan ferahlık sağlayarak, sermaye borç oranını pozitif yönde etkiler. Borç ve kredi bulunmasını kolaylaştırır. Saygınlığı ve prestiji geliştirir. Borsada hissesi bulunan bir şirketin bilinirliği artar. Daha havalı olur. Kredibilite, Saygınlık, Prestij, Likidite artışını sağlar.

Halka arz edilirken fiyat nasıl hesaplanır?

Halka arz edilecek şirket bir aracı kurumla anlaştıktan sonra, şirketin geçmiş yıllardaki mali tablosu ve aktifindeki malların değerleri doğrultusunda ortalama bir fiyat belirlenir. Belirlenen fiyat ile piyasaya satışa sunulur.

Halka arz para kazandırır mı?

İlk defa arz olan bir şirketin hissesini almak mantıklı mı?: Bu tamamen şans işidir. Bazı yeni halka arz olmuş şirketler, yüksek fiyattan şirketi arz ederek, o şirketin hissesini ilk defa alacak olan yatırımcıları çok üzmektedir. Şirket arz olduktan sonra haftalarca, aylarca düşüş yaşayarak sürekli değer kaybetmektedir.

Bazı halka arz'lar ise, borsaya girdikten sonra düzenli olarak yükseliş yaparak, değerine değer katabilmektedir.
İşin özü, aracı kurumlar tarafından belirlenen fiyatlar yüksek ölçüde daha sonrasında serbest piyasa içerisinde farklı yöne evrilebilmektedir.